C. Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

In deze paragraaf behandelen we het onderhoud aan wegen, openbare verlichting, riolering, water, groen en gebouwen.
 
Het onderhoud vindt plaats aan de hand van de volgende beheerplannen.

Beheer en onderhoud openbare ruimte

De openbare ruimte onderhouden wij ook komend jaar op basis van wettelijke regels, zorgplicht, de functionaliteit en kwaliteit zoals wij die in de beheerplannen benoemden. Onderdeel van de beheerplannen zijn de einde levensduur vervangingen van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Zoals bij riolering, openbare verlichting en wegen.

Vervanging en vernieuwing van de verschillende kapitaalgoederen stemmen wij zoveel mogelijk op elkaar af. Zo proberen wij de geplande vervanging van riolering en wegdek steeds te combineren. Daarnaast combineren wij de uitvoering van deze vervangingswerken met nieuwe ontwikkelingen. Nieuwe ontwikkelingen zoals klimaat adaptieve ontwikkelingen maar ook technologische ontwikkelingen.

De beheerplannen geven, naast kwantitatieve en kwalitatieve gegevens over de onderhoudssituatie, informatie over de uit te voeren werkzaamheden en de benodigde financiële middelen. De gemeenteraad bepaalt bij de vaststelling van de plannen de kwaliteit van het onderhoudsniveau. En bij vaststelling van de begroting de omvang van de financiële middelen.
Onderstaand gaan we per kapitaalgoed in op: Beleidskader, Prestaties in 2023 en Financiën.

Wegen

Beleidskader
Als wegbeheerder hebben wij vanuit de Wegenwet de zorgplicht voor de wegverhardingen van de gemeentelijke wegen binnen de bebouwde kom. Dit houdt in dat we de veiligheid van de weggebruikers waarborgen en zorgen voor het goed functioneren van de wegen. Wij zijn wettelijk aansprakelijk voor schade aan derden die veroorzaakt is door gebreken aan de verharding. Dit vraagt een effectief en efficiënt wegbeheer.

In 2021 hebben wij opnieuw visuele weginspecties uitgevoerd (dit doen wij om de twee jaar). Op basis hiervan actualiseerde wij het Wegenbeheerplan 2022-2024. Het Wegenbeheerplan 2022-2026 is in november 2021 door de raad vastgesteld.
In het Wegenbeheerplan 2022-2026 hebben wij het beleidskader (inclusief het onderhoudsniveau) voor het beheer en onderhoud van de gemeentelijke wegen vastgelegd. Hierbij volgen wij het Referentieniveau en beeldkwaliteitsniveau B (CROW).

Prestaties 2023
De wegen beheren wij aan de hand van het meerjarenonderhoudsprogramma uit het Wegenbeheerplan 2022-2026. In 2023 voeren wij de betreffende jaarschijf van het wegenbeheerplan uit. Het groot onderhoud vindt plaats in diverse kernen en wijken van de gemeente Terneuzen.
Daarnaast voeren wij in 2023 nieuwe visuele weginspecties uit. Op basis van deze inspecties gaan wij het huidige Wegenbeheerplan actualiseren naar een nieuwe versie met looptijd 2024-2028.

Financiën
De huidige onderhoudsbudgetten hebben wij vastgelegd in het Wegenbeheerplan 2022-2026. In de huidige markt hebben we te maken met hoge prijsstijgingen. De verwachting is dat de eerder geraamde budgetten niet volledig toereikend zijn om al het benodigd onderhoud uit te voeren. Wij proberen dit tekort te beperken door werk met werk te maken en slim aan te besteden.

Openbare verlichting

Beleidskader
Het doel van onze openbare verlichting is het openbare leven bij duisternis zo goed mogelijk te laten functioneren. Het draagt bij aan een sociaal veilige, verkeersveilige en een leefbare situatie. Het beleid is vastgelegd in het beleid en beheerplan 'Openbare verlichting 2015-2024'. In dit plan namen we op, dat we alle armaturen die we vervangen, standaard uitrusten met LED verlichting. In 2024 is dan 60% van alle openbare verlichting uitgerust met LED-verlichting. Het percentage LED-verlichting groeit jaarlijks met zo’n 5%. Doel is een goede kwaliteit van de openbare verlichting te realiseren met minimaal energieverbruik en tegen aanvaardbare kosten.

Prestaties 2023
In 2023 voeren wij het beheer uit zoals is vastgesteld in het beleid- en beheerplan Openbare Verlichting. De sanering van lichtmasten en armaturen vindt plaats in diverse kernen en wijken van de gemeente Terneuzen.
Daarnaast zullen wij in het kader van de herverdeling van wegen, een deel van onze Openbare Verlichting overdragen aan het Waterschap.

Financiën
De benodigde onderhoudsbudgetten zijn vastgelegd in het beheerplan 'Openbare verlichting 2015-2024'. In 2021 heeft er een aanbesteding plaatsgevonden voor de uit te voeren werkzaamheden binnen de Openbare verlichting. Door de nieuwe hogere tarieven uit de aanbesteding, en de nog altijd stijgende grondstofprijzen, zijn de in de begroting opgenomen budgetten voor het operationeel onderhoud onvoldoende. De verwachting is dat wij hierdoor in 2023, ongeveer 15% minder werkzaamheden kunnen uitvoeren dan vooraf in het beleidsplan was opgenomen.

Riolering

Beleidskader (Water- en Rioleringsplan 2019-2023 (WRP)
Vanuit de wet Milieubeheer en de Waterwet hebben we een wettelijke zorgplicht voor afvalwater, hemelwater en grondwater. In het Water- en Rioleringsplan 2019-2023 (WRP) legden we vast hoe we invulling geven aan deze wettelijke zorgplicht.

Stedelijk waterbeheer bestaat uit rioolbeheer en waterbeheer. Het richt zich primair op het beschermen van de volksgezondheid. Daarnaast willen we wateroverlast zoveel mogelijk voorkomen (droge voeten). Ook kijken we naar een duurzame bescherming van natuur en milieu. In de meeste gevallen gebeurt dit ondergronds met een rioleringsstelsel. Enerzijds voor de inzameling en transport van stedelijk afvalwater van burgers en bedrijven. Anderzijds voor het afvoeren van (overtollig) hemelwater en grondwater.

Prestaties 2023
We geven invulling aan het Water- en Rioleringsplan (WRP) door het voorbereiden en uitvoeren van:

• regulier onderhoud (ook: vast onderhoud), bestaande uit onder meer het inspecteren, reinigen van riolering en bijbehorende voorzieningen;
• groot onderhoud / reconstructie (ook: vervangen, renoveren, optimaliseren) van vrij-verval riolering, mechanische riolering en pompen/gemalen.

WRP 2024-2028
In 2023 zullen wij een nieuw WRP opstellen voor 2024 t/m 2028.

Financiën
Via de rioolheffing brengen we kosten in rekening voor het beheer en onderhoud van het rioleringsstelsel. Dit doen we bij burgers en bedrijven die een directe of indirecte aansluiting hebben op de riolering. De beschikbare budgetten zijn toereikend om het benodigde onderhoud de komende jaren uit te voeren.

Water

Beleidskader (Water- en Rioleringsplan 2019-2023 (WRP)
Vanuit de wet Milieubeheer en de Waterwet hebben we een wettelijke zorgplicht voor afvalwater, hemelwater en grondwater. In het Water- en Rioleringsplan 2019-2023 (WRP) hebben we vastgelegd hoe we invulling geven aan deze wettelijke zorgplicht.

Prestaties 2023
We geven invulling aan het Water- en Rioleringsplan (WRP). Dit doen we door het voorbereiden en uitvoeren van verschillende werkzaamheden. We geven verdere invulling aan de optimalisatie van het waterbeheer binnen ons grondgebied. We geven nader invulling aan het klimaatbestendig maken van ons waterbeheer.

WRP 2024-2028

In 2023 zullen wij een nieuw WRP opstellen voor 2024 t/m 2028.

Financiën
Met het vaststellen van het WRP in 2019 stelde de gemeenteraad nieuwe budgetten vast. Deze budgetten zijn toereikend voor de geplande werkzaamheden.

Groen

Beleidskader
De zorgplicht met betrekking tot de veiligheid voor de leefomgeving (Grondwet) en de zorgplicht ten aanzien van de bescherming en instandhouding van wilde planten en dieren (Wet natuurbescherming) zijn de wettelijke kaders waarbinnen wij werken. Het Bomenbeleidsplan en het Beleidsplan Openbaar Groen met daarop aansluitend de groenbeheerplannen per kern vormen het uitgangspunt voor het onderhoud van het openbaar groen. Met deze beleids- en beheerplannen zorgen wij er voor dat we het groen in de Gemeente Terneuzen volgens de vastgestelde ambities onderhouden.

Prestaties 2023
In 2023 voeren wij het onderhoud uit volgens het in 2019 vastgestelde format groenbeheerplan per kern. We streven er naar de komende jaren jaarlijks voor circa vier van onze kernen groenbeheerplannen op te stellen. In 2023 richten wij ons op de kernen Axel, Biervliet, Philippine en Zaamslag.

Financiën
De beschikbare onderhoudsbudgetten zijn toereikend om de komende jaren aan onze zorgplichten te voldoen. Ze zijn echter niet toereikend om tijdens de jaarlijks terugkerende zeer groeizame periode te voldoen aan beeldkwaliteit C met de ambitie om het openbaar groen op beeldkwaliteit B te onderhouden. De extra kosten om het openbaar groen op beeldkwaliteit B te onderhouden schatten wij op €300.000. Zonder extra financiële middelen zetten wij het huidige beheer voort. Hiermee komt zoals gezegd de gewenste beeldkwaliteit in gevaar. We blijven dan nog wel streven naar beeldkwaliteit B. Een grote kans bestaat dat we dit niet halen of dat we prioriteiten moeten stellen in het nastreven van onze ambities.

Vastgoed

Beleidskader
Wij onderhouden ons vastgoed op basis van een meerjarenonderhoudsplan. De onderliggende systematiek was voorheen gebaseerd op theoretische levensduur van bouwdelen. In 2023 implementeren we een andere systematiek gebaseerd op conditiemeten volgens NEN 2767. De uit te voeren werkzaamheden leggen wij per jaar vast in een onderhoudsplan gebouwen. Het onderhoudsplan gebouwen 2023 wordt eind 2022 vastgesteld door B&W.

Prestaties 2023

Wij voeren het onderhoud uit volgens het onderhoudsplan gebouwen 2023.
Een groot deel, ongeveer een kwart, van het regulier onderhoud aan de gebouwen is opgenomen in onderhoudscontracten met verschillende marktpartijen.
De overige werkzaamheden bestaan uit vervangingsonderhoud en instandhoudingsonderhoud. Wij bereiden de werkzaamheden voor en dragen zorg voor toezicht op de uitvoering.
Gelijksoortige onderhoudswerkzaamheden clusteren wij zo veel mogelijk.

In 2023 voeren wij een andere systematiek ten behoeve van het opstellen van het meerjarenonderhoudsplan in. Deze systematiek is gebaseerd op de Conditiemetingsmethodiek volgens NEN2767.

In 2019 zijn wij gestart met het opstellen van de energielabels van alle gebouwen. Met deze energielabels verkrijgen wij een ‘nul-meting’ voor onze gebouwen. Samen met deze ‘nul-meting’ inventariseren wij ook energiebesparende maatregelen per gebouw. In juli 2021 stemde de gemeenteraad in met de verduurzamingsstrategie maatschappelijk vastgoed. Onderdeel hiervan is een uitvoeringsplanning voor de periode 2022-2025. In 2022 hebben wij een Regisseur Verduurzaming Vastgoed aangesteld. In 2023 realiseren wij een deel van de verduurzamingsplanning.

Financiën

In de begroting is een jaarlijks budget opgenomen voor het planmatig onderhoud aan het gemeentelijk vastgoed. Dit budget indexeren wij elk jaar met 2%.
In 2022 voerden wij voor al onze gebouwen een nul-meting uit conform NEN2767. Op basis van deze nul-meting hebben wij een benodigd budget vastgesteld.

Kengetallen